جمعه 21 شهریور ساعت 19 اقایان رضا علیجانی، مهران مصطفوی، فرهنگ قاسمی و شیدان وثیق به دعوت مجامع اسلامی ایرانیان در باره “بدیل و گذار به دموکراسی ” به بحث و تبادل نظر پرداختند.
در ابتدا مدیر جلسه، اقای رضا راعی، از سخنرانان درخواست نمود تا نظرات خود را در 20 دقیقه بیان نموده و سپس به سوالات پاسخ بگویند.
آقای علیجانی ابراز داشتند که فضای زندان و خارج از کشور باعث جدایی فعالان سیاسی از واقعیت های جامعه دور شود و به همین دلیل موضوع بدیل برای بسیاری از ایشان محوری می شود. در حالی که از نگاه ایشان گذار به دموکراسی موضوع مهمتری است که باید 90درصد تلاش و وقت را به آن اختصاص داد. ایشان با تقسیم بندی عقل عملی از عقل نظری ابراز داشتند که عقل عملی است که باید در استراتژی سیاسی بر ان توجه و تکیه کرد و از طرح مسائل انتزاعی و ذهنی اجتناب ورزید.
این عضو شورای فعالان ملی مذهبی معتقد بود که اپوزیسیون ایران به اشتراکات کلی از جمله : جدایی دین از دولت، رفع تبعیض، عدم تمرکز قدرت، محدودیت قدرت، سیاست تعاملی با جهان(بغیر از اسرائیل که در آن نظرات گروهها متفاوت است) رسیده اند اما اختلافاتی در بعضی از موارد باقی مانده است.وی در ادامه روش برای تغییر وضعیت موجود را بر سه گونه انحلال طلبی، اصلاحطلبی و تحول طلبی برشمرد.
در ادامه مهران مصطفوی عضو مجامع اسلامی ایرانیان با اشاره به شکست تجربه 15 ماه حکومت روحانی گفت: “ایران نیاز به بدیلی دارد که مردم ایران را بدیل بداند یعنی باور داشته باشد که تغییرات باید از سوی خود مردم ایران صورت گیرند.” او اضافه کرد ویژه گی های چنین بدیلی باور و عمل به اصول استقلال، آزادی، جدای دین از دولت و تنوع فرهنگی در ایران است . این استاد دانشگاه در انتها خاطر نشان کرد: “ما در ایران نیاز به همبستگی داریم تا یکبار برای همیشه به استبداد و خشونت در وطن پایان دهیم.”
در ادامه فرهنگ قاسمی مدیر مسئول سایت رنگین کمان با اشاره به جایگاه کلیدی سه واژه “گذار”، “دموکراسی” و “بدیل” در ادبیات سیاسی ایرانیان به انواع روشهای گذر از جمهوری اسلامی و رسیدن به دموکراسی پرداخت. از نگاه ایشان گروهی با اتکا به جنبش های اجتماعی و نیروی متشکل مردم در صدد ایجاد بدیل و استقرار دموکراسی هستند. این فعال سیاسی افزود، گروه دوم را کسانی تشکیل می دهند که اعتقاد دارند باید همه با هم و با استفاده از هر گونه امکانات اعم از مشروع و و نامشروع، رژیم جمهوری اسلامی را سرنگون کرده و سپس با رفراندم و انتخابات آزاد نیروی جایگزین را تعیین نمود. وی ادامه داد که گروه سوم طرفداران تحول و اصلاح نظام جمهوری اسلامی هستند. قاسمی با بیان اینکه « مردم ما به شهادت تاریخ در هرشرائط آزاد تشخیص های درستی از خود نشان داده اند و استبداد ها را از میان برداشته اند»، نبود آزادی های فردی و اجتماعی و وجود روزافزون تبعیض ها علیه زنان، ادیان، اقوام و عدم اجازه دخالت مردم در امور جامعه بطور مستقیم یا با نمایندگی را موانع اصلی علیه دموکراسی در ایران دانست.
این عضو همبستگی ملی جمهوری خواهان با بیان اینکه جنبش اجتماعی باید بر اساس برآیند جریانات موجود در جامعه باشد به تعدادی از ویژگی های بدیل از جمله خوشنامی، داشتن برنامه برای حل مشکلات ایران، چاره جویی در ایجاد تعادل در جامعه و درک شرایط جهانی در عین استقلال و حقمداری و قانونمندی اشاره کرد.
در انتها شیدان وثیق از اعضای جمهورخواهان دمکرات و لائیک به مقاله اش درباره وضعیت اپوزیسیون ایران و گذار به دموکراسی را قرائت نمود. ایشان ابزار نمود سلطه دین سالاری اسلامی- شیعی و سلطه ی دولتی ضد دموکراتیک در کنار سلطه و مناسبات سرمایه داری سه سلطه اصلی ماهیت این رژیم حاکم هستند. وی افزود جنبش‌های زنان، جامعه مدنی و قشرهای مدرن جامعه، جنبش های کارگری و زحمتکشی و همچنین جنبش های دموکراتیک ملیت های ساکن ایران نیز از سه جنبش اصلی و بالقوه ایی هستند که در صورت رشد و گسترش و اتحاد می توانند وضعیت اجتماعی موجود را دگرگون کنند. ایشان با ابراز ناامیدی از متحول یا اصلاح درون سیستمی در حکومت جمهوری اسلامی بیان داشت: ” برای خروج از دین سالاری راهی جز توسل به اقدامی غیر قانونی باقی نمی ماند. راه و روشی فرای قانون اساسی. و از این رو مبارزه برای جدایی دولت و دین در ایران که امر لائیک یا لائیسیته می نامیم، از اهمیتی درجه اول برخوردار می شود.”
وثیق در انتها با بیان اینکه یک جمهوری یا یک دموکراسی نداریم، بلکه جمهوری ها و دموکراسی ها داریم. از جدایی دولت و دین نیز درک هایی متفاوت وجود دارند. سخنان خود را پایان داد.
در ادامه تعدادی از حاضران به سوالاتی را از سخنرانان پرسیدند و جلسه در حدود ساعت 23 به اتمام رسید.
متن سخنرانی آقایان قاسمی، وثیق و مصطفوی بدست ما رسیده است و در لینکهای زیر می توانید بخوانید.